Rứa là gì? Nguồn gốc của từ Rứa?

Từ ngữ ở Việt Nam rất phong phú,từ ngữ nhiều vùng miền mang phong tục,ngôn ngữ đặc sắc khác nhau. Bạn đã biết đến  miền trung, hay đã từng nghe ngôn ngữ địa phương ở đây chưa? Nếu chưa thì ta cùng nhau tìm hiểu chi tiết qua bài viết “Rứa là gì? Nguồn gốc của từ Rứa?” tại loptiengtrungtaivinh.edu.vn nhé!

Rứa là gì? Nguồn gốc của từ Rứa?
Rứa là gì? Nguồn gốc của từ Rứa?

I. Rứa là gì? Nguồn gốc của từ Rứa?


1. Rứa là gì?

Từ “rứa” không còn quá xa lạ với những người có gốc miền Trung hoặc Bắc Trung Bộ. Theo đó, “rứa” là một từ ngữ địa phương có nghĩa là “thế” được sử dụng phổ biến ở một số tỉnh như Đà Nẵng, Huế, Quảng Nam, Quảng Trị, Nghệ An, Hà Tĩnh,…

2. Nguồn gốc của từ Rứa?

Từ “rứa” có nguồn gốc là từ các tỉnh ở miền trung như: Huế, Nghệ An, Hà Tĩnh, Quảng Bình, Quảng Ngãi,…. Hầu hết từ này chỉ được dùng khi nói chuyện với những người cùng địa phương thôi. Khi giao tiếp với bên ngoài, họ sẽ dùng các từ ngữ phổ thông để đối phương có thể hiểu được những gì mình nói và trao đổi.

Rứa là gì? Nguồn gốc của từ Rứa?

II.  Mô tê răng rứa, chi tê răng rứa là gì?


1.  Mô tê răng rứa là gì?

  • “Mô”: Được hiểu là “đâu”, thường được dùng trong các câu hỏi nhưng trong một vài ngữ cảnh thì từ “mô” lại được hiểu theo một nghĩa khác. Ví dụ như câu “Hôm nay mi tổ chức tiệc liên hoan ở mô rứa?” tức là người ta đang hỏi bạn “Hôm nay mày tổ chức tiệc liên hoan ở chỗ nào thế?”. Khi đó, chữ “mô” được dùng trong câu trên để chỉ địa điểm. Bên cạnh đó, nếu đặt ở một ngữ cảnh khác thì từ “mô” có thể đóng vai trò là thán từ như trong câu “Sao mày gặp tao mà lại lơ đi thế?”; nếu câu trả lời là “Mô mà!” thì bạn phải hiểu câu đó là “Đâu có!”.
  • “Tê” được hiểu là từ “kia”, dùng để chỉ địa điểm. Ví dụ như “Nó ở bên tê tề” có nghĩa là “Nó ở bên kia kìa.
  • “Răng”: Từ “răng” được hiểu nghĩa là từ “sao”, được sử dụng trong câu hỏi và một số trường hợp thì có thể biểu thị ý nghĩa khác. Ví dụ trong câu “Răng mà mi nói lạ rứa?” thì nghĩa là “Sao mà mày nói lạ thế?” hoặc câu “Ui chao, răng rứa?” nghĩa là “Ôi, sao thế?”,… Trong trường hợp, từ “răng” nằm đơn độc một mình thì nó giống một câu hỏi tỉnh lược. Ví dụ như một người đang hối hả chạy vào và hỏi bạn “Răng?” thì có nghĩa là “Gì thế?” hoặc “Sao thế?” hay “Sao mà lại vội thế?”.
  • “Rứa”: Được hiểu là từ “thế”, thường đặt ở cuối câu để làm câu hỏi và mang một số nghĩa khác khi nằm ở vị trí khác. Ví dụ khi hỏi “Răng rứa?” nghĩa là “Sao thế?”, hay “Rứa hôm qua bác đi mô?” nghĩa là “Thế hôm qua bác đi đâu?”. Ở vai trò là thán ngữ thì từ “rứa” cũng có nghĩa là “thế” như khi bạn hiểu ra một vấn đề nào đó thì có thể nói là “Rứa à!” hoặc “Té ra là rứa!”, nghĩa sẽ tương đương với “Thế à!” – “Hóa ra là thế!”.

2. Chi mô răng rứa là gì?

  • “Chi”: Từ này được hiểu tương đương với chữ “gì”. Ví dụ bạn có thể hỏi người khác đang làm gì bằng tiếng miền Trung là “Mi đang làm cái chi rứa?”
  • “Mô”: Được hiểu là “đâu”, thường được dùng trong các câu hỏi nhưng trong một vài ngữ cảnh thì từ “mô” lại được hiểu theo một nghĩa khác. Ví dụ như câu “Hôm nay mi tổ chức tiệc liên hoan ở mô rứa?” tức là người ta đang hỏi bạn “Hôm nay mày tổ chức tiệc liên hoan ở chỗ nào thế?”. Khi đó, chữ “mô” được dùng trong câu trên để chỉ địa điểm. Bên cạnh đó, nếu đặt ở một ngữ cảnh khác thì từ “mô” có thể đóng vai trò là thán từ như trong câu “Sao mày gặp tao mà lại lơ đi thế?”; nếu câu trả lời là “Mô mà!” thì bạn phải hiểu câu đó là “Đâu có!”.
  • “Răng”: Từ “răng” được hiểu nghĩa là từ “sao”, được sử dụng trong câu hỏi và một số trường hợp thì có thể biểu thị ý nghĩa khác. Ví dụ trong câu “Răng mà mi nói lạ rứa?” thì nghĩa là “Sao mà mày nói lạ thế?” hoặc câu “Ui chao, răng rứa?” nghĩa là “Ôi, sao thế?”,… Trong trường hợp, từ “răng” nằm đơn độc một mình thì nó giống một câu hỏi tỉnh lược. Ví dụ như một người đang hối hả chạy vào và hỏi bạn “Răng?” thì có nghĩa là “Gì thế?” hoặc “Sao thế?” hay “Sao mà lại vội thế?”.
  • “Rứa”: Được hiểu là từ “thế”, thường đặt ở cuối câu để làm câu hỏi và mang một số nghĩa khác khi nằm ở vị trí khác. Ví dụ khi hỏi “Răng rứa?” nghĩa là “Sao thế?”, hay “Rứa hôm qua bác đi mô?” nghĩa là “Thế hôm qua bác đi đâu?”. Ở vai trò là thán ngữ thì từ “rứa” cũng có nghĩa là “thế” như khi bạn hiểu ra một vấn đề nào đó thì có thể nói là “Rứa à!” hoặc “Té ra là rứa!”, nghĩa sẽ tương đương với “Thế à!” – “Hóa ra là thế!”.

Rứa là gì? Nguồn gốc của từ Rứa?

III. Cách sử dụng trong giao tiếp


Nếu các bạn đến Huế, Nghệ An hoặc Hà Tĩnh mà được các cụ, các bác nói chuyện cùng và hỏi “Cháu ở mô rứa” thì có nghĩa là “Cháu ở đâu thế?” hoặc “Cháu ở đâu vậy?”. Đây chỉ là những câu hỏi rất bình thường, các bạn chỉ cần áp dụng thay đổi đổi từ “rứa” = “thế” = “vậy” và từ “mô” = “đâu” là được.

Ví dụ: Bạn đi đâu thế?= Bạn đi đâu rứa?, hoặc bạn đi rứa?

Bạn làm sao thế? =Bạn làm răng rứa, hoặc bạn làm rứa?

IV. Một số từ địa phương miền trung khác


1. Đại từ tiếng miền Trung

  • Tau = Tao
  • Mi = Mày
  • Choa = Chúng tao
  • Bây = Các bạn
  • Ci, cấy = Cái.
  • Hấn = Hắn, nó

2. Danh từ tiếng miền Trung

  • Con du = con dâu
  • Chạc = Dây
  • Con me = Con bê
  • Chủi = Chổi
  • Nạm = Nắm
  • Tru = Trâu
  • Trốc gúi = Đầu gối
  • Mấn = Váy
  • Đọi = (cái) Bát
  • Trốc = Đầu.
  • Trốc tru = Đồ ngu.
  • Khu = Mông, đít.
  • Ching chong là gì? Một số ching chong meme sử dụng trên mạng
  • Chỉ từ, thán từ tiếng miền Trung
  • Mồ = Nào.
  • Tề = Kìa
  • Nỏ = Không.
  • A ri = Như thế này
  • Ri = Thế này.
  • (Bây) Giừ = (Bây) Giờ
  • Chư = Chứ
  • Đại = 1. Khá. 2. Bừa
  • Nớ = Ấy.
  • Hầy = Nhỉ.
  • Rành = Rất.
  • Nhứt = Nhất.
  • Ví dụ:
  • Giừ mi đang ở chộ mô rứa? = Giờ bạn đang ở chỗ nào thế?
  • Cấy chi rứa = Cái gì thế?

Rứa là gì? Nguồn gốc của từ Rứa?

V. Các cụm từ đi cùng từ “rứa” được người dân miền Trung sử dụng phổ biến phải kể đến đó là:


1. “Gan rứa” có nghĩa là gì?

“Gan rứa” chính là gan dạ, dũng cảm,… dùng để chỉ người có tính cách mạnh mẽ, cứng rắn. Người miền Trung khi giao tiếp thường bất chợt thốt lên từ này. “Gan rứa” sẽ đồng nghĩa với các câu:

Dũng cảm vậy?
Gan dạ vậy?
Lì vậy?

2. “Chắc rứa” có nghĩa là gì?

Đây là một từ ghép khá ngắn nên nghĩa của nó cũng khá đơn giản. Cụ thể, đây là câu trả lời mang ý nghĩa khẳng định một vấn đề đang nói hoặc đang được thảo luận. Bạn có thể hiểu cụm từ “chắc rứa” với ý nghĩa tương tự như:

Chắc là vậy
Chắc là thế
Có lẽ là thế
Đúng vậy

3. “Kinh rứa” có nghĩa là gì?

Đây là một câu cảm thán, dùng để bày tỏ sự ngạc nhiên khi được thốt lên. Theo đó, “kinh” có nghĩa là “ghê”, “ghê gớm”, “đáng sợ” nên mỗi hoàn cảnh khác nhau thì bạn có thể hiểu theo mức độ khác nhau.

4. “Rứa hè” có nghĩa là gì?

Cụm từ “rứa hè” được hiểu là “thế à” hoặc “thế ư”. Khi đó, từ “hè” chỉ có tác dụng tăng sức biểu cảm cho câu mà thôi.

5. “Điên rứa” có nghĩa là gì?

Đây cũng là một câu cảm thán,dùng để bày tỏ cảm xúc con người khi không vừa lòng một việc gì đó,”điên’ có nghĩa là “không được”,bực bội .

Ví dụ: Bạn đừng làm điên rứa! = Bạn không được làm như vậy!

V. 12 Tiếng Nghệ An nhất định bạn phải biết


 

Back to top button