Trong các hiện tượng thiên văn, nguyệt thực nửa tối là một hiện tượng đặc biệt và ít được chú ý hơn so với nguyệt thực toàn phần hoặc một phần. Tuy nhiên, bạn có biết nguyệt thực nửa tối là gì và làm thế nào để có thể quan sát hiện tượng này? Hãy cùng tìm hiểu thông qua bài viết này của chúng tôi trên trang loptiengtrungtaivinh.edu.vn để biết thêm chi tiết.
I. Nguyệt Thực nửa tối là gì?
Nguyệt thực nửa tối là hiện tượng thiên văn đặc biệt xảy ra khi Mặt Trăng chỉ lọt vào vùng nửa tối (penumbra) của bóng Trái Đất. Tại vùng nửa tối này, Trái Đất chỉ ngăn cản một phần ánh sáng từ Mặt Trời chiếu lên Mặt Trăng chứ không phải toàn bộ, do đó Mặt Trăng vẫn tiếp nhận được một lượng ánh sáng lớn từ Mặt Trời. Trong khi ở trong vùng nửa tối, Mặt Trăng sẽ hơi tối dần và chuyển sang màu đỏ nhạt, tuy nhiên, sự thay đổi màu sắc này có thể khó nhận biết, đặc biệt là ở những nơi khí quyển bị ô nhiễm.
Thường thì nguyệt thực nửa tối diễn ra vào khoảng thời gian gần ngày trăng tròn, khi Mặt Trăng, Trái Đất và Mặt Trời hầu như nằm trên cùng một hàng. So sánh với nguyệt thực toàn phần hoặc một phần, nguyệt thực nửa tối thường không nhận được nhiều sự quan tâm hơn, tuy nhiên, đây vẫn là một hiện tượng thiên văn hấp dẫn dành cho những ai say mê các hiện tượng thiên văn.
II. Cách xem Nguyệt Thực nửa tối
Để xem Nguyệt thực nửa tối, bạn có thể tuân theo các bước sau:
- Xác định thời gian và ngày diễn ra hiện tượng: Trước tiên, bạn cần biết thời gian và ngày mà nguyệt thực nửa tối diễn ra tại địa phương của bạn. Bạn có thể tìm thông tin này trên các trang web thiên văn học hoặc thông qua các ứng dụng dự báo thiên văn.
- Chọn địa điểm quan sát: Tìm một địa điểm có tầm nhìn rộng và ít ánh sáng xung quanh để dễ dàng nhìn thấy Mặt Trăng. Nếu có thể, hãy chọn một địa điểm cao hơn so với các tòa nhà xung quanh để tránh ô nhiễm ánh sáng.
- Theo dõi thời tiết: Đảm bảo rằng thời tiết trong đêm quan sát sẽ phù hợp. Một bầu trời trong xanh và ít mây sẽ giúp bạn quan sát hiện tượng tốt hơn.
- Chuẩn bị dụng cụ quan sát (nếu có): Bạn không nhất thiết phải có dụng cụ quan sát như kính thiên văn, ống nhòm hay máy ảnh có zoom quang học lớn để quan sát nguyệt thực nửa tối, tuy nhiên, chúng sẽ giúp bạn có được cái nhìn hấp dẫn hơn.
- Theo dõi Mặt Trăng: Vào thời gian diễn ra nguyệt thực nửa tối, hãy nhìn lên bầu trời và theo dõi sự thay đổi của Mặt Trăng. Bạn sẽ thấy Mặt Trăng chuyển sang màu đỏ nhạt và có phần tối đi một chút.
Lưu ý rằng nguyệt thực nửa tối thường khó nhận ra hơn so với nguyệt thực toàn phần hoặc một phần, đặc biệt là ở những nơi có khí quyển ô nhiễm. Bạn có thể cần phải quan sát kỹ hơn để nhìn thấy sự chuyển màu của Mặt Trăng.
III. Ngắm Nguyệt Thực nửa tối tại Việt Nam
Theo Hội Thiên văn Hà Nội (HAS), đêm 5.5 và rạng sáng 6.5, người Việt Nam cùng với nhiều địa điểm trên thế giới đã có cơ hội quan sát hiện tượng nguyệt thực nửa tối. Nguyệt thực nửa tối diễn ra vào khoảng thời gian gần ngày trăng tròn, khi Mặt Trăng nằm phía bên kia của Trái Đất so với Mặt Trời và ba thiên thể gần như thẳng hàng.
Theo Hội Thiên văn và Vũ trụ học Việt Nam (VACA), nguyệt thực nửa tối sẽ bắt đầu lúc 22 giờ 14 ngày 5.5, đạt cực đại với tỷ lệ đi vào vùng nửa tối là 96,4% lúc 00 giờ 23 phút ngày 6.5 và kết thúc lúc 2 giờ 31 phút rạng sáng cùng ngày. Để quan sát nguyệt thực nửa tối, người dùng không cần bất cứ dụng cụ nào để bảo vệ mắt, chỉ cần một bầu trời quang mây và một vị trí ít ô nhiễm ánh sáng.
Tuy nhiên, nếu sử dụng một chiếc kính thiên văn, ống nhòm hay đơn giản là một máy ảnh có zoom quang học tương đối lớn sẽ giúp bạn có được cái nhìn hấp dẫn hơn rất nhiều, theo ông Đặng Vũ Tuấn Sơn, Chủ tịch Hội Thiên văn và Vũ trụ học Việt Nam (VACA).
Trên thực tế, trong giai đoạn đầu của hiện tượng nguyệt thực nửa tối, chỉ có một phần rất nhỏ của Mặt Trăng đi vào khu vực bóng nửa tối và bạn sẽ khó nhận ra hơn. Do đó, khoảng thời gian mà bạn thấy rõ hiện tượng có thể phải tới gần 23 giờ. Ngay cả vào lúc cực đại, sắc đỏ của Mặt Trăng cũng không hề rõ nét như với nguyệt thực toàn phần hoặc một phần, thậm chí có thể khó nhận ra nếu có ô nhiễm ánh sáng hoặc bụi ở nơi bạn quan sát.
Dù không được chú ý nhiều như nguyệt thực một phần hoặc toàn phần, nguyệt thực nửa tối vẫn là hiện tượng thú vị đối với những ai yêu thích các hiện tượng thiên văn. Vào tháng 11 năm 2022, người yêu thiên văn tại nhiều nơi ở Việt Nam đã quan sát được nguyệt thực toàn phần, và vào rạng sáng 29.10 năm nay, họ sẽ có cơ hội theo dõi nguyệt thực một phần với độ che phủ tương đối nhỏ.
IV. Video Livestream ngắm Nguyệt thực nửa tối 5/5/2023
